Pubers zijn leuk (als je ze begrijpt)

Linsey

08 nov 2023 • 4 min

Als ouder van een puber herken je waarschijnlijk wel: vaat die op tafel blijft staan, was die niet in de wasmand terechtkomt en rommelige kamers. De ontwikkeling en leefwereld van pubers is soms ingewikkeld om te begrijpen. Maar wat speelt er eigenlijk bij de puber? Wat merken we daarvan? En vooral: wat werkt er dan wél?

Kinderpsycholoog, opvoedkundige en auteur Tischa Neve vertelt er alles over in onze online kennissessie. In dit blog zetten we de highlights op een rij.

Wat maakt dat een puber pubert?

De puberteit is een rollercoaster op heel veel fronten. Als ouder weet je dat eigenlijk wel, je hebt het immers zelf ook doorstaan. Toch is het soms knap lastig om door die bril van een puber naar de wereld te kijken.

Allereerst nog even op een rij wat er allemaal verandert in de puberteit:

Je lijf verandert, je lichamelijke ontwikkeling is een hele toestand. Het is ook nooit goed. Je groeit te snel of te langzaam en bij je vriendje of vriendinnetje gaat het allemaal heel anders. Dat is ingewikkeld!
Je hormonen schommelen. Dit heeft effect op je humeur, maar ook op je lichaam. Zo krijg je bijvoorbeeld pukkels, HELP!
Je start de zoektocht naar jezelf. Je moet je staande houden in een groep en zet in deze periode ook nog de stap naar de middelbare school. Dat is allemaal veel tegelijk.
Je maakt je los van je ouders, terwijl je ze eigenlijk nog heel hard nodig hebt.
Je seksuele ontwikkeling slaat op hol en wordt aangewakkerd.

Kortom, pubers zijn niet heftig en lastig, maar ze zijn ‘werk in uitvoering’ (aldus Jelle Jolles). Je bent nog klein, maar je voelt je al groot. bekijk de kennissessie voor een handige video over het puberbrein

De disbalans tussen denken en voelen

De hersendelen van de puber zijn nog niet volgroeid en de communicatie tussen de verschillende delen verloopt nog niet altijd soepel. Denken en emoties zijn binnen het puberbrein soms flink uit balans.

Op het moment dat jongeren met elkaar zijn (in de klas of buiten), dan zie je vaak dat het denken minder op de voorgrond is. Ze kunnen dat dan minder goed, omdat het emotionele deel van het brein heel erg sterk reageert op emotioneel prikkelende situaties. Dit verklaart ook waarom je met een jongere hele goede gesprekken kunt hebben over wat ze willen in de toekomst, terwijl je tegelijkertijd ziet dat dit compleet vergeten lijkt wanneer ze weer bij hun vrienden zijn.

Het is geen onwil, maar ze zijn hier simpelweg minder toe in staat. Het is goed om je hier als ouder bewust van te zijn. Dit vermindert frustratie of onbegrip in zulke situaties.

Het gevolg van de ontwikkeling van het puberbrein

Je weet nu hoe het brein zich ontwikkelt en hoe het gedrag van een puber te verklaren is. De gevolgen zijn duidelijk zichtbaar in de omgang:

Het hoofd van de puber zit ontzettend vol met gedachten: hoe moet ik me gedragen? Hoe zie ik eruit? Wat moet ik doen?
Door dit volle hoofd vergeten ze van alles. Een toets de volgende dag, hun was opruimen… het verdwijnt allemaal naar de achtergrond omdat andere prikkels in het brein sterker zijn.
Ze hebben een sterke mening over iets en deze mening is heel erg zwart/wit. De ene dag kan iets fantastisch zijn, terwijl het de volgende dag verschrikkelijk is.
Grenzen opzoeken hoort erbij. De één heeft het heftiger dan de ander. Dit heeft te maken met de hormonen, het karakter van het kind én de manier waarop wij ermee omgaan.
Autoriteit is niet meer zo vanzelfsprekend. Pubers hebben wat minder respect voor volwassenen die autoritair hun boodschap overbrengen. Ze hebben namelijk het gevoel dat ze ook wat in te brengen hebben en willen serieus genomen worden.
Intrinsieke motivatie vinden is voor pubers vaak lastig.

“Pubers zijn werk in uitvoering. Als rupsen die aan het ontpoppen zijn”, aldus neuropsycholoog Jelle Jolles.

En er zo naar kijken geeft een lief, zacht en fijn beeld van een vlinder die ontstaat. De puberteit is ‘slechts’ een ontwikkelingsfase waar jouw kind ook weer helemaal goed uitkomt als jij ze een beetje door die fase heen begeleidt.

Concrete tips nodig om om te gaan met jouw puber?

Je weet nu wat er verandert in de wereld van jouw puber. Maar hoe ga je concreet om met de lastige situaties? Tischa Neve heeft meer tips voor je! Lees ook: 8 tips om met je puber om te gaan.

Lees het blog