Generatie Z: zó werkt leren in 2025!

Suzanne Mooi

Ze groeiden op met een smartphone in de hand en een airfryer in de keuken. School, bijbaan, side hustle en sociale media lijken moeiteloos in elkaar over te lopen. Onder die hoodie en noise cancelling koptelefoon schuilt een scherpe mening, een gezonde dosis maatschappelijke betrokkenheid én droge humor. Herken jij iets van jezelf hierin? Dan behoor jij misschien ook wel tot Gen Z! De kinderen die opgroeiden in een periode van snelle technologische veranderingen en digitale innovaties blijken als tiener niet altijd effectief meer te leren met klassieke leermethodes. Maar wat werkt wél? Lees verder en ontdek welke manier van leren Gen-Z op weg helpt naar een schooldiploma!

Wie behoren tot Gen Z?

Als je geboren bent tussen 1997 en 2012 behoor je tot Generatie Z (ook wel Gen Z genoemd).  Deze generatie is opgegroeid in een periode waarin de technologische ontwikkelingen ons om de oren vlogen en dit is van grote invloed op hoe zij in het leven staan. Gen Z hecht veel waarde aan maatschappelijke verantwoordelijkheid, duurzaamheid, eerlijkheid, authenticiteit (diversiteit, inclusiviteit, anti-hokjesgeest), zelfzorg (o.a. mentale gezondheid), digitale verbondenheid en flexibiliteit. Ze hebben vaak een sterke mening over hoe overheden, bedrijven en scholen zich op zouden moeten stellen om beter tegemoet te komen aan de snel veranderende wereld waarin zij opgroeien.

Volgens het ‘Rapport Jongeren 2020: Het profiel van Generatie Z’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is Gen Z bijna altijd online en spelen sociale media zoals Instagram, TikTok en Snapchat een belangrijke rol in hun sociale interacties en zelfexpressie. De focus op mentale gezondheid komt ook sterk naar voren in het rapport. Jongeren zijn meer open over psychische problemen, en de druk van school en sociale verwachtingen worden genoemd als een belangrijke stressfactor. Deze jongeren geven de voorkeur aan flexibiliteit in werk en willen zelfgestuurd leren, wat aangeeft dat de traditionele onderwijsmethoden soms niet effectief zijn.

Het brein van Gen Z: sneller, maar minder focus

Generatie Z is groot geworden in een wereld waarin digitale technologie centraal staat; digitale informatie is 24/7 beschikbaar en een groot deel van het sociale leven speelt zich af via de smartphone. Het brein van deze jongeren staat continue aan. Onderzoek wijst uit dat Gen Z eraan gewend is om continu afgeleid te worden door digitale apparaten, wat leidt tot een kortere aandacht spanne. Studies tonen aan dat het brein van jonge mensen onder invloed van digitale media sneller informatie kan verwerken, maar ook sneller afgeleid raakt. Ze kunnen hierdoor – in tegenstelling tot vorige generaties – moeite hebben met langdurige focus, zoals bij studeren, werk of sociale interacties.

Veel prikkels: minder ruimte voor creativiteit

De voortdurende meldingen van sociale media, de eindeloze stroom van content en de snelle beloningssystemen in apps zorgen voor regelmatige dopamineshots, wat kan leiden tot verslaving aan schermgebruik. De nodige Gen Z-ers hebben daarom moeite om te genieten van momenten van rust of verveling, omdat ze steeds afgeleid worden door hun telefoon. Dit heeft ook invloed op hun creativiteit. Een effectief creatief denkproces heeft nood aan een uitgerust, prikkelarm brein dat ruimte biedt voor verveling. Deze momenten van rust en verveling worden bij Gen Z-ers steeds schaarser, wat het moeilijker maakt om nieuwe ideeën te ontwikkelen of diep na te denken over complexe vraagstukken.

Waarom werken sommige klassieke leermethoden niet meer?

Gen Z kan het niet altijd opbrengen om aandachtig lange teksten te lezen
in lesboeken of een heel lesuur te luisteren naar een mondelinge uitleg van een docent. Er zijn een aantal redenen waarom de klassieke leermethoden steeds minder effectief worden voor Gen Z:

  • Gen Z is gewend aan directe feedback (zoals ‘likes’ en reacties op sociale media). Dit verlangen naar onmiddellijke feedback is geen goede match met hoe de traditionele onderwijsmethoden zijn opgebouwd. Het gebrek aan snelle evaluaties kan leiden tot frustratie en demotivatie
  • Gen Z heeft een hoge behoefte aan interactie. Ze kunnen zich moeilijk concentreren op passief luisteren of lezen zonder enige vorm van activiteit of interactie. Onderzoek toont aan dat actieve leermethoden, zoals probleemgestuurd leren, veel effectiever zijn dan traditionele lessen, omdat ze leerlingen bij de lesstof betrekken en hen dwingen om actief te denken en te participeren.
  • Gen Z is altijd in de buurt van hun smartphones. Hierdoor kunnen ze zich moeilijk concentreren in een omgeving die geen gebruik maakt van technologie of digitale hulpmiddelen. Het is moeilijker voor hen om zich voor langere tijd in een klassikale setting zonder digitale hulpmiddelen te concentreren. Innovatieve technologieën, zoals gamification en digitale leerplatforms, passen beter bij hun voorkeuren.
  • Gen Z is opgegroeid met gepersonaliseerde content (bijvoorbeeld Netflix, YouTube, Spotify), waardoor ze gewend zijn aan snel beschikbare, op maat gemaakte informatie. Wanneer het onderwijs niet aansluit bij hun interesses of zich niet aanpast aan hun persoonlijke leerstijl, verliezen ze snel hun motivatie.

Wat werkt wél voor Gen Z?

Onderzoek van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) toont aan dat jongeren in Nederland steeds vaker gebruik maken van digitale leerplatformen en dat ze sneller geneigd zijn om technologie in hun leerproces te integreren. Positief nieuws voor Gen Z: er worden steeds meer tools ontwikkeld die wél aansluiten bij hun leervoorkeuren en behoeftes!

Zo leert Gen Z graag op school:

  • Ze geven de voorkeur aan interactieve en visuele leermethoden, zoals apps, video’s. e-learning platforms en gamified learning die direct aansluiten bij hun snelle, visuele verwerkingsstijl.
  • Gen Z-ers zijn voorstanders van zelfgestuurd leren.
  • Ze hebben een voorkeur voor gepersonaliseerde en flexibele leerervaringen.
  • Ze hebben behoefte aan autonomie binnen het leerproces
  • Gen Z-ers hebben behoefte aan een hoge mate van (inter)actie tijdens een les.
  • Ze leren graag in groepsvorm, dus vanuit samenwerking met andere leerlingen.
  • Gen Z is op zoek naar een connectie tussen wat ze leren en de realiteit van de wereld om hen heen. Ze willen weten waarom iets relevant is en van daaruit zelf bepalen of het nuttig is om te leren.

Helaas sluiten nog niet alle scholen in ons land goed aan bij bovenstaande leerbehoeftes. Gelukkig kun je in je eigen tijd altijd op zoek naar manieren van leren die beter aansluiten bij hoe jouw brein werkt! Oefen eens op StudyGo en ervaar zelf hoe effectief leren kan zijn op een e-learning platform!

Main shop CTA

Learning vocabulary and definitions on StudyGo is free for everyone. If you want to try out the other packages, there is always a 7 day free trial.