– Persbericht –
Scholieren luiden noodklok: Onderwijs faalt in AI en mentale gezondheid

Omdat het onderzoek de mening van middelbare scholieren weergeeft, voegt het een uniek perspectief toe aan De Staat van het Onderwijs 2025, het onderzoeksrapport dat de Onderwijsinspectie in april publiceerde. De Onderwijsinspectie constateert dat veel scholen problemen hebben met het integreren van digitale vaardigheden in het curriculum. Ook is er sprake van aanzienlijke verschillen tussen scholen en leerlingen in digitale geletterdheid.

Tegelijkertijd groeit het gebruik van AI door leerlingen razendsnel. Het onderzoek van Futurewhiz bevestigt dit: 77% van de scholieren gebruikt AI-hulpmiddelen voor schoolopdrachten; een derde zelfs wekelijks. Daarmee omarmen scholieren AI veel sneller dan de scholen. Het ontbreekt in veel onderwijsinstellingen aan begeleiding: bijna twee derde van de middelbare scholieren krijgt geen les in het gebruik van AI, en 58% leert niet hoe ze er veilig mee om kunnen gaan. Tegelijkertijd geeft 83% van de ondervraagde scholieren aan dat AI en digitale tools juist helpen om beter te leren. 

Ook rondom mentale gezondheid is het scholierenonderzoek een belangrijke aanvulling op het rapport van de Onderwijsinspectie. Prestatiedruk, gebrek aan veilige gesprekspartners en moeilijke thuissituaties ondermijnen de veerkracht van veel jongeren. Hoewel 71% van de scholieren zich over het algemeen mentaal goed voelt, ervaart de helft van de ondervraagde scholieren stress door schoolwerk. Vooral meisjes geven aan hiervan last te hebben. Van alle scholieren vindt 36% dat er op school te weinig aandacht is voor mentale gezondheid, en 38% voelt zich niet veilig genoeg om erover te praten. Leerlingen met problemen thuis hebben meer risico op problemen in de mentale gezondheid, en hebben meer last van prestatiedruk.

Voor veel scholieren die door Futurewhiz zijn ondervraagd, lijkt kansengelijkheid een thema dat vooral indirect aanwezig is. In De Staat van het Onderwijs noemt de Onderwijsinspectie kansenongelijkheid een hardnekkig probleem. Vooral leerlingen uit lagere sociaaleconomische milieus en met een migratieachtergrond hebben structureel minder kansen. Financiële stress thuis en schoolkosten maken het voor deze leerlingen extra lastig, wat volgens de Onderwijsinspectie vaak leidt tot leerachterstanden en schooluitval.  

Hoewel 85% van de middelbare scholieren in het onderzoek van Futurewhiz zich gelijk behandeld voelt, ervaren sommigen toch belemmeringen. 13% van de scholieren maakt zich zorgen over schoolkosten zoals bijles, excursies of de aanschaf van een laptop. Evenveel scholieren geven aan dat hun thuissituatie een negatieve invloed heeft op hun schoolprestaties. Gelijke behandeling leidt dus niet automatisch tot gelijke kansen, zeker als omstandigheden buiten school de ontwikkeling in de weg staan.          

De uitkomst van het scholierenonderzoek toont aan dat leerlingen vooral knelpunten ervaren rond thema’s als AI en mentale gezondheid. Het onderzoek van Futurewhiz bevestigt de zorgen van de Onderwijsinspectie, die scholen en beleidsmakers erop wijst dat het nodig is om actie te ondernemen. Dit draagt ook bij aan een beter gebruik van het onderwijsaanbod en daarmee aan meer kansengelijkheid.

Futurewhiz roept scholen en docenten op om – samen met leerlingen – te bouwen aan een curriculum dat jongeren voorbereidt op de wereld van morgen. Digitale geletterdheid is daarbij onmisbaar: zonder voldoende ondersteuning riskeren jongeren achter te blijven in een samenleving die steeds digitaler wordt.      

“Nederlandse jongeren zijn niet alleen afnemers van onderwijs, maar ook belangrijke partners in het vormgeven ervan,” zegt Jeroen Munk, CEO van Futurewhiz. “Doordat we dagelijks in contact staan met jongeren, begrijpen we wat hen bezighoudt – en waar het onderwijs nog blinde vlekken heeft, zoals ondersteuning bij AI en digitale vaardigheden. Door hun stem centraal te stellen, kunnen we onderwijs relevanter, inclusiever en toekomstbestendiger maken.” 

// EINDE PERSBERICHT //

Over het onderzoek
Het onderzoek is in mei 2025 uitgevoerd door Futurewhiz, het bedrijf achter Squla en StudyGo. In totaal vulden 2.053 middelbare scholieren een online vragenlijst in via het oefenplatform van StudyGo. De vragenlijst werd opgesteld naar aanleiding van de Staat van het Onderwijs 2025 en peilt hoe leerlingen zelf aankijken tegen hun school en het geboden onderwijs. De steekproef bevat een diverse mix van leeftijden, onderwijsniveaus (vmbo, havo, vwo) en achtergronden. Van de deelnemers is 64% vrouw en 32% man.

Over Futurewhiz
Futurewhiz is het bedrijf achter Squla en StudyGo: digitale leerplatformen die dagelijks door meer dan een miljoen kinderen, jongeren, docenten en ouders worden gebruikt. Futurewhiz gelooft dat elk kind de kans moet krijgen om zijn of haar volledige potentieel te benutten – ongeacht achtergrond of niveau. Door technologie in te zetten voor gepersonaliseerd en motiverend onderwijs, draagt Futurewhiz bij aan beter onderwijs voor ieder kind. Meer lezen over de impact van Futurewhiz? Lees dan hier het impactrapport van 2024-2025.