Goed presteren op school? Ga slapen!

Suzanne Mooi

Dat slapen belangrijk is voor je gezondheid weten we inmiddels allemaal. Maar nog niet iedereen weet dat het ook van grote invloed kan zijn op je schoolprestaties. Helaas boost je je cijferlijst natuurlijk niet zomaar met een extra uurtje slaap per nacht, maar voldoende slaap is wel cruciaal voor je geheugen en concentratie!  Lees snel verder en ontdek hoe je de nachtrust kunt pakken die je brein nodig heeft om beter te kunnen presteren op school.

Waarom is voldoende slaap zo belangrijk voor leren en presteren?

Goede slaap zorgt voor een scherper brein, beter geheugen, meer motivatie en minder stress. Wanneer je voldoende nachtrust hebt gehad functioneert je brein op alle fronten beter! Je kunt je beter concentreren in de les en je hersenen verwerken de informatie efficiënter. Tijdens je slaap verwerkt je brein wat je overdag hebt geleerd; nieuwe kennis en nieuwe herinneringen worden opgeslagen. Dit draagt allemaal direct bij aan betere prestaties op school. Overweeg daarom toch eens om te luisteren naar je ouders als ze weer eens hameren op je bedtijd in de proefwerkweek; het blijkt uiteindelijk toch nog niet zo’n gek idee van die mensen!  

Hoeveel slaap heb je nodig?

Om goed te kunnen leren en presteren is slaap essentieel. Voor middelbare scholieren is 8 tot 10 uur per nacht het minimum om – fysiek én mentaal – echt goed te kunnen functioneren. De Nederlandse richtlijnen voor slaap bij pubers zijn grotendeels gebaseerd op internationale wetenschappelijke aanbevelingen, zoals die van de National Sleep Foundation en het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), aangevuld met onderzoek van Nederlandse slaapexperts zoals Prof. Dr. Eus van Someren (Nederlandse Hersenstichting/Nederlands Slaap Instituut).

Slaap per nacht
6 – 13 jaar
6 – 13 jaar 9-11 uur
14 – 17 jaar
14 – 17 jaar 8 – 10 uur
18 jaar en ouder
18 jaar en ouder 7 – 9 uur
Bron: Nederlands Jeugdinstituut
Bron: Nederlands Jeugdinstituut

Waarom is slapen extra belangrijk voor tieners?

Tijdens de puberteit verschuift het biologische ritme: pubers worden later moe en willen ’s ochtends langer slapen (de zogenaamde slaapfasevertraging). Hierdoor raken ze in conflict met vroege schooltijden, wat kan leiden tot een chronisch slaaptekort. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat slaaptekort bij tieners leidt tot verminderde concentratie, slechtere schoolprestaties en een hoger risico op stemmingsstoornissen.

Eveline Crone, hoogleraar neurocognitieve ontwikkelingspsychologie (Universiteit Leiden), heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar het puberbrein. In haar werk beschrijft ze hoe de hersenen van adolescenten nog volop in ontwikkeling zijn, wat invloed heeft op hun gedrag en leervermogen. Voldoende slaap is essentieel voor de ontwikkeling van deze hersengebieden en helpt jongeren beter te functioneren in het dagelijks leven.

10 Tips om een slaaptekort te voorkomen én je prestaties te verbeteren

  • 1. Zorg voor een vast slaapritme
    Ga elke dag rond hetzelfde tijdstip naar bed en sta op een vast tijdstip op, ook in het weekend. Het helpt je om je biologische klok in balans te houden; je zult je energieker voelen!
  • 2. Slaap voldoende uren
    Tieners hebben gemiddeld 8 tot 10 uur slaap per nacht nodig. Te weinig slaap kan leiden tot een chronisch slaaptekort wat zorgt voor vermoeidheid en teruglopende schoolprestaties.
  • 3. Beperk schermtijd voor het slapengaan
    Stop minstens 1 uur voor het slapengaan met telefoon, tablet of laptop. Het blauwe licht van schermen remt de aanmaak van melatonine (het slaaphormoon). Plan je scherm-momenten dus beter wat vroeger in de avond!
  • 4. Maak je slaapkamer donker, stil en koel
    Een rustige, donkere en koele kamer (rond de 18°C)
    bevordert de slaap. Gebruik eventueel oordoppen of verduisterende gordijnen.
  • 5. Gebruik je bed alleen om te slapen
    Probeer geen huiswerk te maken, te gamen of TikToks te kijken in bed. Zo leert je brein: ‘bed = slapen’ en zul sneller in slaap komen.
  • 6. Beweeg overdag voldoende
    Lichaamsbeweging helpt je om beter te slapen. Ga overdag naar buiten voor daglicht en beweging. Zorg ervoor dat je niet intensief sport vlak voor het slapengaan, want dan zal het nog even duren, voordat je in dromenland bent.
  • 7. Vermijd cafeïne na 14:00 uur
    Koffie, energiedrankjes, cola en zelfs chocola bevatten cafeïne. Dit kan je slaap kan verstoren. Gebruik deze producten met mate en helemaal niet meer na de middag.
  • 8. Ontwikkel een slaaproutine
    Doe elke avond dezelfde rustige dingen voor het slapen: bijvoorbeeld douchen, lezen of luisteren naar rustige muziek. Dat geeft je lichaam het signaal dat het tijd is om te slapen.
  • 9. Schrijf je gedachten op papier
    Ben je in de piekermodus? Schrijf voor het slapengaan je zorgen of to-do’s op in een schriftje. Dit helpt om je hoofd leeg te maken, waardoor er ruimte komt voor rust.
  • 10. Slaap niet te lang uit in het weekend
    Een uurtje later opstaan is prima, maar als je tot in de middag slaapt, raakt je ritme ontregeld en wordt het heel moeilijk om op zondagavond goed in slaap te komen.
  • Extra tip
    Kom je vaak moeilijk in slaap of ben je overdag heel moe? Praat met je ouders, huisarts of je mentor. Slaapproblemen kunnen ook met voeding of je mentale gezondheid te maken hebben. Erover praten zorgt ervoor dat je niet alleen bent met je slaapprobleem. Samen kun je onderzoeken wat jou zou kunnen helpen. Zo kun je langzaam toewerken naar een leven met meer slaap en dus ook meer energie!

    Je weet nu dat huiswerk maken in bed geen optie meer is…Verschuif die laptop of telefoon gewoon mee naar die comfortabele, zachte bank en oefen voor je proefwerk op StudyGo! Je kunt dan inmiddels wel voldoende uren slapen om optimaal te kunnen presteren op school, maar in je slaap leer je helaas niet automatisch die ellenlange lijst met Engelse woordjes. Uitgerust aan de slag dus!
Main shop CTA

Learning vocabulary and definitions on StudyGo is free for everyone. If you want to try out the other packages, there is always a 7 day free trial.