Wat zijn signaalwoorden en hoe herken je deze in een zin?

Virginie

Signaalwoorden zijn woorden die aangeven hoe zinnen en alinea’s met elkaar verbonden zijn. Ze laten zien welk verband er bestaat tussen verschillende delen van een tekst.
Door signaalwoorden te gebruiken, wordt een tekst duidelijker, logischer en makkelijker te begrijpen. Ze helpen je om de rode draad in een tekst te volgen en te begrijpen hoe ideeën met elkaar samenhangen.

Waarom zijn signaalwoorden belangrijk?

Signaalwoorden zijn een soort wegwijzers in een tekst. Ze geven aan wat de schrijver bedoelt: voegt iemand informatie toe, trekt hij een conclusie, of maakt hij juist een tegenstelling duidelijk?
Zonder signaalwoorden zou een tekst snel onsamenhangend of verwarrend worden.

Door goed op signaalwoorden te letten, kun je:

  • makkelijker verbanden herkennen tussen zinnen en alinea’s,
  • sneller begrijpen wat de schrijver bedoelt,
  • beter scoren bij begrijpend lezen en schrijven.

Een signaalwoord is dus letterlijk een signaal dat aangeeft waar je aandacht aan moet besteden.

Soorten signaalwoorden

Er bestaan verschillende soorten signaalwoorden, afhankelijk van het verband dat ze laten zien. Hieronder vind je de belangrijkste categorieën, met uitleg en voorbeelden. Wil je beter worden in begrijpend lezen? Begin dan met het uitbreiden van je woordenschat. Deze lijst met signaalwoorden helpt je om verbanden in teksten te herkennen.

Een signaal is een ander woord voor ‘sein’. Een signaalwoord geeft je als lezer als het ware een seintje dat je op moet letten.

1. Signaalwoorden bij tijd

Deze woorden geven een volgorde of tijdsverloop aan.
Ze helpen je te begrijpen wanneer iets gebeurt.
Voorbeelden:
eerst, daarna, vroeger, voordat, nadat, intussen, tijdens, wanneer
Voorbeeldzin:
Voordat ik ga trainen, drink ik water. Tijdens de training drink ik niets.

2. Signaalwoorden bij tegenstelling

Met deze woorden laat een schrijver zien dat er een tegenstelling of verschil bestaat tussen twee zaken.
Voorbeelden:
maar, echter, toch, daarentegen, hoewel, enerzijds, anderzijds, integendeel
Voorbeeldzin:
Sanne houdt van lezen, maar niet van schrijven.

3. Signaalwoorden bij opsomming

Deze woorden geven aan dat er meer voorbeelden of argumenten volgen.
Ze worden vaak gebruikt om een reeks duidelijk op te bouwen.
Voorbeelden:
en, ook, daarnaast, bovendien, ten eerste, ten tweede, vervolgens, ten slotte
Voorbeeldzin:
Ten eerste moet je inloggen, ten tweede je wachtwoord wijzigen en ten slotte je profiel bijwerken.

4. Signaalwoorden bij vergelijking

Met deze woorden laat een schrijver zien dat twee zaken met elkaar vergeleken worden.
Voorbeelden:
zoals, net als, hetzelfde, evenals, zo, vergeleken met
Voorbeeldzin:
Mila heeft blond haar, net als haar moeder.

Door signaalwoorden begrijp je een tekst beter en sneller. Je kunt makkelijker verbanden leggen in de tekst.

5. Signaalwoorden bij uitleg of reden

Deze woorden geven een verklaring of reden aan.
Ze helpen je begrijpen waarom iets gebeurt of waarom iemand iets vindt.
Voorbeelden:
omdat, want, daarom, namelijk, immers
Voorbeeldzin:
Lisa bleef thuis, want ze voelde zich niet goed.

6. Signaalwoorden bij samenvatting

Met deze woorden wordt de tekst kort samengevat of wordt teruggeblikt op wat eerder is gezegd.
Voorbeelden:
al met al, kortom, samengevat, zoals gezegd, terugblikkend
Voorbeeldzin:
Ze oefenden hard, wonnen meerdere wedstrijden en bleven positief. Kortom, het team had een topseizoen.

7. Signaalwoorden bij conclusie

Deze woorden laten zien dat er een gevolg of conclusie wordt getrokken.
Ze helpen je begrijpen wat het resultaat of de uitkomst is.
Voorbeelden:
dus, daardoor, concluderend, dat betekent dat, tot slot
Voorbeeldzin:
Hij oefende elke dag, dus hij haalde een goed cijfer.

Hoe herken je signaalwoorden in een tekst?

Je herkent signaalwoorden doordat ze verbindingswoorden zijn die iets zeggen over de relatie tussen zinnen of alinea’s.
Let op woorden die aangeven:

  • dat er iets wordt opgesomd (bovendien, ook, vervolgens),
  • dat er een reden of oorzaak wordt genoemd (omdat, daarom),
  • dat iets wordt samengevat of geconcludeerd (dus, kortom),
  • of dat er een tegenstelling wordt gemaakt (maar, toch).

Door tijdens het lezen bewust te letten op deze woorden, begrijp je teksten beter en kun je sneller verbanden leggen — handig voor begrijpend lezen, samenvatten en toetsvragen over tekstverbanden.

Signaalwoorden oefenen met StudyGo

Bij Nederlands op StudyGo leer je niet alleen wat signaalwoorden zijn, maar ook hoe je ze gebruikt om teksten beter te begrijpen. Met duidelijke uitleg, oefentoetsen en voorbeeldzinnen oefen je stap voor stap het herkennen van signaalwoorden in verschillende tekstsoorten.

Wil je beter worden in begrijpend lezen en grammatica?
Start vandaag nog met oefenen op StudyGo en maak schoolwerk makkelijker.

Veelgestelde vragen over signaalwoorden

Wypróbuj za darmo przez 7 dni

Ontdek onze verschillende pakketten met oefentoetsen, uitlegvideo's en online bijlessen.