Wat kunnen we verwachten, Kluun?
‘We ontdekken waarom pubers hun bed niet uit kunnen komen. Waarom ze stinken en dat zelf niet doorhebben. We gaan leren wat voor ouder we eigenlijk zelf zijn: een neushoorn, een buideldier, een labrador of een struisvogel. En over hormonen, over puber- én ouderseks, over pubertaal, over drank&drugs en over de mankementen van het halffabrikaat dat het puberbrein nou eenmaal is.’
O, lekker een avondje puberbashen?
‘Om in pubertaal te blijven: oprecht en letterlijk niet! Ik beloof alle webwezigen dat ze na afloop veel meer snappen van de emotioneelste, gekste, levendigste, onzekerste, aandoenlijkste, roekelooste en redelooste wezens op deze aardbol.’
Interessant. Nuttig. Maarre…. gaan we ook nog een beetje lachen, Kluun?
’Als ik ze niet aan het lachen krijg, vreet ik de zes maanden niet gewassen hoodie van mijn vijftienjarige puber op.’
Bekijk de sessie terug!
Laat hieronder je gegevens achter en krijg direct toegang tot de video.
Tip 1: Geef goed aan wat wel goed gaat
Een puber zit niet altijd lekker in zijn/haar vel. Het kan dan helpen dat wij als volwassenen blijven letten op wat goed gaat. Jouw puber zal er misschien nooit zelf om vragen, maar heeft jouw positieve feedback hard nodig. En jijzelf ook! Het voorkomt namelijk dat je verzandt in een negatieve spiraal.
Tip 2: Hou contact en verbinding
Een grote uitdaging in de omgang met pubers is het behouden van contact en verbinding. Je kent het wel: pubers trekken zich terug, luisteren muziek op hun kamer, zijn naar school en daarna chillen ze met vrienden of gaan ze sporten. Creëer samen momenten en vraag dan ook echt hoe het gaat. Oprecht contact en verbinding maken communiceren in lastige situaties makkelijker.
Tip 3: Timing is alles
Er is enorm veel winst te behalen met aanvoelen hoe een puber in de wedstrijd zit. Komt deze bijvoorbeeld chagrijnig uit school door een onvoldoende en een vervelende situatie met vrienden? Dan is dat niet het moment om hem/haar ergens op te wijzen. Het loont om te wachten op een rustiger moment. Geef op lastige momenten wat meer ondersteuning en begrip. Dit maakt de stemming, de verbinding én het contact een stuk makkelijker.
Tip 4: Ga op zoek naar de achterliggende reden van het gedrag
Gedrag van een puber staat nooit op zichzelf. Er zit altijd wat achter. Ga op zoek naar wat erachter zit en denk na over wat er mee kan spelen. Zit er spanning achter? Is het even hormonaal? Loopt er iets niet lekker met vrienden?
Het besef dat gedrag nooit zomaar is, kan al helpend zijn. Maar kijk of je het langzaam kunt ontdekken. Op momenten dat een kind wat minder down is, is het gesprek vaak makkelijker. Bespreek op zo’n rustiger moment wat je als ouder kunt doen om jouw kind op de mindere momenten te helpen. En geef ook gerust aan wat je daar zelf lastig aan vindt.
Tip 5: Choose your battles
Maak je als ouder niet overal druk om. Negeer negatieve uitingen zoveel mogelijk en gebruik ook humor op de momenten dat de situatie wat rustiger is. Kies de momenten waarop je denkt ‘nu vind ik het echt niet ok’ en handel dan wel direct. Maar anders kan het lonen om het gesprek op een later moment te voeren.
Tip 6: Leer je puber omgaan met de emoties
Emoties zullen er altijd zijn. Het is belangrijk om daar begrip voor te hebben. Het is wel mogelijk om kaders te stellen aan het gedrag dat bij een bepaald gevoel hoort, de woorden die ze gebruiken om de emoties te tonen of de plek waar ze dat doen. Kader en begrens je puber, zonder de emoties weg te willen toveren.
Tip 7: Spreek aan op eigen verantwoordelijkheid
Er zijn situaties waarin je je beide ergert. In zo’n situatie kun je je kind helpen door hem/haar aan te spreken op eigen verantwoordelijkheid. Bespreek de situatie vanuit gezamenlijk belang. Kijk samen naar wat er nodig is om de situatie te veranderen en vraag ook ‘wat kan ik doen om je te helpen?’. Dit is een andere insteek dan kijken waar het plan misgaat (‘Ok, doe het dan maar zelf’).
Tip 8: Stel duidelijke regels en doelen
Maak samen afspraken over gedrag. Kijk hierbij goed of de afspraken samen zijn gemaakt, worden nagekomen en hoe de structuur in elkaar zit. Domweg straffen (‘Als je nou nog een keer te laat komt, mag je een maand niet op je iPad) werkt vaak niet. Stel logische consequenties die volgen op het gedrag. Bijvoorbeeld: bij herhaaldelijk te laat komen, kom ik je de volgende keer zelf ophalen. Constateer, vraag en luister, want vaak is er een goede reden voor bepaald gedrag of het niet nakomen van de afspraken. Kijk vervolgens samen naar alternatieven of aanvullingen.
Meer tips nodig voor de omgang met je puber? Bekijk de online kennissessie!
In onze online kennissessie deelt kinderpsycholoog, opvoedkundige en auteur Tischa Neve alle tips, inclusief herkenbare voorbeelden. Laat hieronder je gegevens achter en krijg direct toegang tot de video!
Wat maakt dat een puber pubert?
De puberteit is een rollercoaster op heel veel fronten. Als ouder weet je dat eigenlijk wel, je hebt het immers zelf ook doorstaan. Toch is het soms knap lastig om door die bril van een puber naar de wereld te kijken.
Allereerst nog even op een rij wat er allemaal verandert in de puberteit:
- Je lijf verandert, je lichamelijke ontwikkeling is een hele toestand. Het is ook nooit goed. Je groeit te snel of te langzaam en bij je vriendje of vriendinnetje gaat het allemaal heel anders. Dat is ingewikkeld!
- Je hormonen schommelen. Dit heeft effect op je humeur, maar ook op je lichaam. Zo krijg je bijvoorbeeld pukkels, HELP!
- Je start de zoektocht naar jezelf. Je moet je staande houden in een groep en zet in deze periode ook nog de stap naar de middelbare school. Dat is allemaal veel tegelijk.
- Je maakt je los van je ouders, terwijl je ze eigenlijk nog heel hard nodig hebt.
- Je seksuele ontwikkeling slaat op hol en wordt aangewakkerd.
Kortom, pubers zijn niet heftig en lastig, maar ze zijn ‘werk in uitvoering’ (aldus Jelle Jolles). Je bent nog klein, maar je voelt je al groot. bekijk de kennissessie voor een handige video over het puberbrein
De disbalans tussen denken en voelen
De hersendelen van de puber zijn nog niet volgroeid en de communicatie tussen de verschillende delen verloopt nog niet altijd soepel. Denken en emoties zijn binnen het puberbrein soms flink uit balans.
Op het moment dat jongeren met elkaar zijn (in de klas of buiten), dan zie je vaak dat het denken minder op de voorgrond is. Ze kunnen dat dan minder goed, omdat het emotionele deel van het brein heel erg sterk reageert op emotioneel prikkelende situaties. Dit verklaart ook waarom je met een jongere hele goede gesprekken kunt hebben over wat ze willen in de toekomst, terwijl je tegelijkertijd ziet dat dit compleet vergeten lijkt wanneer ze weer bij hun vrienden zijn.
Het is geen onwil, maar ze zijn hier simpelweg minder toe in staat. Het is goed om je hier als ouder bewust van te zijn. Dit vermindert frustratie of onbegrip in zulke situaties.
Het gevolg van de ontwikkeling van het puberbrein
Je weet nu hoe het brein zich ontwikkelt en hoe het gedrag van een puber te verklaren is. De gevolgen zijn duidelijk zichtbaar in de omgang:
- Het hoofd van de puber zit ontzettend vol met gedachten: hoe moet ik me gedragen? Hoe zie ik eruit? Wat moet ik doen?
- Door dit volle hoofd vergeten ze van alles. Een toets de volgende dag, hun was opruimen… het verdwijnt allemaal naar de achtergrond omdat andere prikkels in het brein sterker zijn.
- Ze hebben een sterke mening over iets en deze mening is heel erg zwart/wit. De ene dag kan iets fantastisch zijn, terwijl het de volgende dag verschrikkelijk is.
- Grenzen opzoeken hoort erbij. De één heeft het heftiger dan de ander. Dit heeft te maken met de hormonen, het karakter van het kind én de manier waarop wij ermee omgaan.
- Autoriteit is niet meer zo vanzelfsprekend. Pubers hebben wat minder respect voor volwassenen die autoritair hun boodschap overbrengen. Ze hebben namelijk het gevoel dat ze ook wat in te brengen hebben en willen serieus genomen worden.
- Intrinsieke motivatie vinden is voor pubers vaak lastig.
“Pubers zijn werk in uitvoering. Als rupsen die aan het ontpoppen zijn”, aldus neuropsycholoog Jelle Jolles.
En er zo naar kijken geeft een lief, zacht en fijn beeld van een vlinder die ontstaat. De puberteit is ‘slechts’ een ontwikkelingsfase waar jouw kind ook weer helemaal goed uitkomt als jij ze een beetje door die fase heen begeleidt.
Concrete tips nodig om om te gaan met jouw puber?
Je weet nu wat er verandert in de wereld van jouw puber. Maar hoe ga je concreet om met de lastige situaties? Tischa Neve heeft meer tips voor je! Lees ook: 8 tips om met je puber om te gaan.
1. Vertel eens over jezelf!
Lisa: Ik ben bijna 24 jaar oud en ik woon nu in de buurt van Utrecht. Ik doe een master Neurowetenschappen. Qua hobby’s… Ik lees graag boeken.
Angelina: Jij hebt elke week wel weer een nieuwe hobby! Boeken binden, kaarsen maken…
Lisa: Hahaha dat klopt, mijn meest recente hobby is denk ik boekbinden.
Lannée: Ik ben 22 en ik woon in Veenendaal. Ik doe Rechtsgeleerdheid, maar doe ook een minor Italiaans. Ik vind het sowieso leuk om talen te leren, dat doe ik ook in mijn vrije tijd veel.
Lannée: Klopt! Ik kijk altijd Formule1 en motorsport. Ik volg graag sport.
Angelina: Ik ben 23 en ik doe Forensische Criminologie. Ik doe in mijn vrije tijd graag voetbal! En heel cliché: ik drink graag koffie met vrienden. Vaak na voetbal gaan we dan alle koffietentjes in Utrecht proberen, kijken welke de beste is.
Lannée: Ik heb trouwens ook een nieuwe hobby: karten.
Lisa: Met een helm van Ferrari?
2. Hoe lang werk je al bij StudyGo?
Angelina: Ik werk nu net iets langer dan 2 jaar als tutor.
Lannée: Ik ook zoiets, iets langer dan Angelina volgens mij.
Lisa: Ik werk bij elkaar nu wel 2 ½ jaar hier.
3. Wat vind je het leukst aan werken bij StudyGo?
Angelina: Als je echt merkt bij een leerling dat het kwartje valt, en dat je zoveel mensen kan helpen in hele korte tijd.
Lisa: Dat wilde ik ook zeggen! Dat je daadwerkelijk iets bijdraagt, en dat ze dan zeggen ‘’wow nu snap ik het’’! Of als ze zeggen dat jij hun favoriete tutor bent hahaha.
Angelina: Ja die duimpjes hè, als je niet zeker weet of je het wel goed hebt gedaan en als je dan toch een duimpje omhoog krijgt, dat is echt fijn.
Lannée: Ik vind het ook heel leuk als een leerling later weer terugkomt om te zeggen dat ze voor een vak wat ze heel moeilijk vonden nu een 8 hadden gehaald. Dan komen ze alleen even naar de chat om dat te zeggen, daar word ik blij van!
Lisa: Oh en we vinden het leuk om goede vragen te verwijderen zonder reden, gewoon omdat we dat grappig vinden.
Allemaal: Hahahahaha dat is een grapje natuurlijk!
4. Hoe combineer je werken bij StudyGo met je studie?
Lannée: Dat is best moeilijk, soms doe je het toch een beetje tegelijkertijd.
Lisa: Ik doe vaak overdag studeren, en s’avonds werken.
Angelina: Je moet het goed plannen, maar dat gaat niet altijd goed haha.
Lannée: Soms eet ik nog tijdens het werken. Het is wel heel flexibel, dus soms werk ik gewoon vanaf de universiteit!
5. Wat is de leukste of gekste vraag die je ooit hebt gehad?
Lannée: Iemand heeft mij ooit gevraagd of ik mee uit eten wilde…
Angelina: Iemand had voor mij ooit een gedichtje gemaakt als bedankje! Die was sowieso steeds aan het rijmen, dat was erg leuk.
Lannée: Ik vind het ook leuk als leerlingen ‘’slaap lekker’’ zeggen.
Lisa: Of ‘’goed gedaan tutors’’! Ik heb weleens gehad dat iemand me had gemist toen ik een tijdje niet had gewerkt. Dat was heel lief.
Wil jij ook elke dag terecht kunnen bij de tutors van StudyGo met vragen of voor hulp bij het plannen? Bekijk hier hoe de tutors de leerlingen van StudyGo helpen en bekijk hier de pakketten met toegang tot de Tutorchat!
Minder vermoeide ogen
Het grootste pluspunt van Dark Mode? Minder vermoeide ogen! Het lezen van onze samenvattingen en het maken van de oefentoetsen kunnen leiden tot vermoeide ogen, zodra er veel helder licht van het scherm komt. Dark Mode vermindert de hoeveelheid fel licht dat rechtstreeks in je ogen schijnt. Dus geen smoesjes meer om die ene extra oefenvraag te skippen!
Verbeterde concentratie
Een helder wit scherm kan best afleiden, zeker als het vol staat met teksten en grafieken. Dark Mode zorgt voor een rustige en minder afleidende omgeving. Dit helpt om je beter te concentreren op de inhoud tijdens bijvoorbeeld een langdurige leessessie. Ook al hebben we naast de lesstof geen afleidingen op het platform, zal je merken dat de concentratie op de oefening verbeterd wordt.
Betere leesbaarheid
In een drukke week moet je wel eens ’s avonds blokken. Dark Mode maakt teksten leesbaar zonder fel licht te gebruiken. Dit betekent dat je ’s avonds kunt leren zonder anderen wakker te houden en comfortabel de lesstof door kunt nemen.
Als digitaal leerplatform willen wij leren zo comfortabel en efficiënt mogelijk maken. Dark Mode is nu beschikbaar voor iedereen. Probeer het zelf op StudyGo!
De zelfdeterminatietheorie als basis voor ondersteuning bij leren
Als het op leren aankomt, is er ontzettend veel waar je als ouder invloed op hebt. Dit start bij het creëren van een omgeving waarin je jouw kind kan laten bloeien. De zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan vormt hiervoor de basis. Met deze theorie wordt ervan uitgegaan dat er twee soorten motivatie zijn: extrinsieke en intrinsieke motivatie.
Bij extrinsieke motivatie wordt de motivatie bepaald door een externe bron, zoals bijvoorbeeld een beloning of straf.
Bij intrinsieke motivatie ontstaat de motivatie door vervulling van drie basisbehoeften: competentie (het gevoel ‘ik kan het’), autonomie (zelf in staat zijn eigen keuzes te maken) en verbondenheid (steun of hulp ontvangen als dat nodig is).
De zelfdeterminatietheorie geeft jou als ouder kaders om de intrinsieke motivatie van jouw kind te vergroten. Want wanneer deze intrinsieke motivatie bij jouw kind hoog is, leidt dit tot hoogwaardig leren, meer doorzettingsvermogen, het vermogen om positief om te gaan met stress en tegenslagen én meer creativiteit.
Per basisbehoefte van de zelfdeterminatietheorie (competentie, autonomie en verbondenheid) heb je als ouder invloed. Maar het start allemaal bij het stimuleren van een growth mindset.
Van fixed mindset naar growth mindset
Eén van de basisbehoeften vanuit de zelfdeterminatietheorie is ‘competentie’. Bij competentie is het belangrijk om na te gaan hoe je denkt over je eigen intelligentie. Zie je dit als iets dat vaststaat, of is intelligentie veranderbaar en te ontwikkelen? In dat laatste geval spreken we van een growth mindset: een mindset die zorgt voor motivatie, doorzettingsvermogen en zin om te leren.
Uit onderzoek blijkt dat mensen die met een growth mindset naar hun intelligentie kijken meer geneigd zijn om uitdagingen aan te gaan. Daarnaast houden deze mensen langer vol bij tegenslag, staan ze open voor kritiek en voelen zich eerder geïnspireerd door anderen dan bedreigd.
Of jouw kind een fixed mindset of een growth mindset heeft kan je herkennen aan de uitspraken die jouw kind doet. Denk hierbij aan uitspraken als ‘ik word nooit zo goed als zij’ (fixed) ten opzichte van ‘Ik kan iets van haar leren’. Maar ook ‘Ik heb een fout gemaakt’ tegenover ‘Ik heb iets geleerd’.
Een growth mindset stimuleren
Je kunt de growth mindset van jouw kind als ouder stimuleren. Onderzoek wees bijvoorbeeld uit dat kinderen die worden geprezen om hun inzet langer volhouden, minder snel opgeven en meer plezier halen uit wat ze doen. Ook de resultaten zijn uiteindelijk 30% beter dan wanneer kinderen worden geprezen voor hun intelligentie.
In het leerproces van jouw tiener kun je intelligentie, talent en capaciteit dus vergroten door de growth mindset te stimuleren. De beste manier om dit te doen is door de rol van ‘geïnteresseerde vreemdeling’ aan te nemen als jouw kind ergens mee worstelt. In plaats van jouw kind direct advies te geven, stel je vragen om verder te achterhalen waar de knoop zit en vervolgens samen met je kind na te denken wat voor oplossingen je kunt bedenken.
De geïnteresseerde vreemdeling werkt fijn als het coachen van jouw kind je doel is. Je werkt hiermee ook direct aan autonomie, de tweede basisbehoefte uit de zelfdeterminatietheorie. Je laat je kind tenslotte zelf nadenken en keuzes maken over mogelijke oplossingen. Daarnaast vergroot dit het derde basisprincipe, namelijk verbondenheid.
Met deze aanpak ontstaat er een cyclus van de volgende stappen die zich blijven herhalen:
- Stap 1: check. Hoe doe ik het nu? Waar loop ik tegenaan?
- Stap 2: ervaren. Wat is er mogelijk? Wat zeggen externe bronnen? Als ouder kun je hier tips geven over wat je kind zou kunnen proberen en neem je een sturende rol aan.
- Stap 3: experimenteren. Met de kennis van stap 1 en de input van stap 2 gaat jouw kind aan de slag met experimenteren. Je kind maakt hier autonome keuzes op basis van de kaders die je als ouder in stap 2 hebt geschetst.
- Stap 4: reflecteren. Wat werkte goed? Wat werkte minder goed?
Aan de slag met een growth mindset
Met het stimuleren van een growth mindset bij jouw tiener leg je dus een goede basis voor intrinsieke motivatie voor school. Benieuwd naar onze concrete tips om je kind verder te helpen bij het leren? Lees dan ook ons blog ‘Tips om jouw kind te ondersteunen bij het leren’.
Wie is Tischa?
Tischa Neve werkt zelfstandig als psycholoog/opvoedkundige, geeft al jaren lezingen, webinars en workshops rondom opvoeden en maakt (online) trainingen voor ouders en professionals. Misschien ken je haar nog van het opvoedtv-programma Schatjes waar zij gezinnen coachte met opvoedproblemen en uit verschillende tijdschriften en kranten. Ze heeft inmiddels 6 boeken geschreven waaronder haar boek ‘Pubers zijn leuk’.
Wat kan ik verwachten?
Een interactieve lezing van ongeveer 60 minuten over het omgaan met pubers. Vanuit een positieve benadering, vol met herkenbare voorbeelden, humor, inzichten en praktische tips.
Voor wie is deze kennissessie?
Ouders van pubers en iedereen die met pubers werkt
Laat hieronder je gegevens achter en krijg direct toegang tot de video!
Polski 
Nederlands 
English (UK) 
Español 
Português do Brasil 
Deutsch 
Français 
Italiano